آداب و رسوم آشوری
شامیرام داودپوریانهر ملت و هر قوم دارای آداب و رسوم ویژهای میباشد که طی هزاران سال حیات خود کسب کرده است و نه تنها او را از سایر ملتها و اقوام متمایز میکند بلکه هویتی ویژه نیز به او میبخشد. به عنوان مثال رسوم ازدواج یا تدفین یا جشنهای گوناگون متعلق به هر قوم متفاوت بوده و همین تفاوتهای فرهنگی است که زیبایی خاصی به فرهنگ و تمدن جهانی میبخشد. هر قوم و هر ملتی سعی درحفظ آداب و رسوم خود دارد زیرا آنها از اجزا تشکیل دهنده فرهنگ وی به شمارمیروند و فرهنگ نیز به نوبه خود بخشی از هویت و موجودیت آن ملت و قوم میباشد. از این روست که سهم بزرگی از تلاشهای یک ملت و قوم به ویژه اقوامی که به صورت اقلیت زندگی می کنند صرف حفظ و تقویت زبان و آداب و رسوم خود میشود. در این بخش از بولتن سعی بر ثبت آداب و رسوم نیاکان خود داریم، رسومی که متعلق به هزاران سال پیش و متعلق به قومی است که از پایه گذاران تمدن جهانی بوده است. این آداب و رسوم متعلق به زمانیست که نیاکان ما در روستاها زندگی میکردند و هنوز تحت تأثیر فرهنگهای دیگر قرار نگرفته بودند زیرا بدان هنگام که مردم ما از روستاهای خود مهاجرت کردند و در شهرها سکونت گزیدند به تدریج تحت تأثیر زبان و آداب و رسوم دیگر اقوام قرار گرفتند و به مرور زمان این تأثیر موجب تضعیف زبان و آداب قدیمی جامعه ما شده است. البته این پدیده یعنی غلبه فرهنگهای حاکم بر فرهنگهای مغلوب در تمام کشورها و در کل جهان وجود دارد و نمونه بارز آن غلبه فرهنگ غربی و تضعیف فرهنگ های بومی درتمامی کره زمین میباشد. این تأثیر به حدی جدی است که بسیاری از حکومتها در پی یافتن راه حلهایی برای جلوگیری از آن هستند
جشن عید میلاد
مراسم جشن میلاد مسیح با روزه 25 روزه که اصطلاحأ روزه کوچک نام دارد شروع میشود. اجداد ما که مسیحیانی بسیار مومن بودند تمام این ایام را روزه میگرفتند و این روزه به صورت پرهیز از تمامی مواد حیوانی اعم از گوشت وباقی فرآورده های حیوانی مانند ماست، شیر، تخم مرغ و کره و... بود. در این میان بعضی از زنان آشوری قبل از شروع روزه تمامی ظروف را شسته و با آب میجوشاندند تا هر گونه آثار چربی حیوانی از آنها زایل شود مبادا که باعث ابطال روزه شود . غذاهایی که ویژه این عید طبخ می شد شامل انواع ذیل می باشند
مراسم جشن میلاد مسیح با روزه 25 روزه که اصطلاحأ روزه کوچک نام دارد شروع میشود. اجداد ما که مسیحیانی بسیار مومن بودند تمام این ایام را روزه میگرفتند و این روزه به صورت پرهیز از تمامی مواد حیوانی اعم از گوشت وباقی فرآورده های حیوانی مانند ماست، شیر، تخم مرغ و کره و... بود. در این میان بعضی از زنان آشوری قبل از شروع روزه تمامی ظروف را شسته و با آب میجوشاندند تا هر گونه آثار چربی حیوانی از آنها زایل شود مبادا که باعث ابطال روزه شود . غذاهایی که ویژه این عید طبخ می شد شامل انواع ذیل می باشند
خوراک لوبیا که در آن از گردو به جای روغن و هم چنین قارچ استفاده میشد ججیکِ سیب زمینی که غذایی است حاوی سیب زمینی آب پز له شده به همراه ریحان سیاه خشک و نمک و فلفل قرمز
دلمه بدون گوشت که حاوی سبزیجات ویژه و بلغور گندم و روغن کنجد است
سیب زمینی له شده یا مارچالوس که حاوی سیب زمینی و پیاز داغ و روغن کنجد و رب گوجه فرنگی و ریحان سیاه میباشد
برای صبحانه از سیب زمینی آبپز، نان و گردو با عسل و یا شیره انگوراستفاده میکردند
قبل از فرا رسیدن عید، زنان و دختران خانه را میروفتند و تمامی وسائل آن به
ویژه پرده ها را میشستند. مردان نیز دیوارها را با دوغاب سفید میکردند و برای
جشن عید و دید و بازدید آماده میشدند. هم چنین شیرینیهای ویژه عید و لباس های
جدید نیز تهیه میکردند. در اولین ساعات صبح روز عید همه مردم از کوچک و
بزرگ در حالی که لباسهای نو و زیبایی بر تن داشتند به کلیسا میرفتند تا در
مراسم دعای روز عید شرکت کنند. پس از پایان مراسم به خانه باز میگشتند تا
نهار روز عید را گرد هم صرف کنند. البته افرادی که بزرگ خاندان بودند اعم از
پدر، عمو و یا دائی در خانه خود به انتظار فرزندان و اقوام خود می نشستند تا نهار
عید را با هم میل کنند
ویژه پرده ها را میشستند. مردان نیز دیوارها را با دوغاب سفید میکردند و برای
جشن عید و دید و بازدید آماده میشدند. هم چنین شیرینیهای ویژه عید و لباس های
جدید نیز تهیه میکردند. در اولین ساعات صبح روز عید همه مردم از کوچک و
بزرگ در حالی که لباسهای نو و زیبایی بر تن داشتند به کلیسا میرفتند تا در
مراسم دعای روز عید شرکت کنند. پس از پایان مراسم به خانه باز میگشتند تا
نهار روز عید را گرد هم صرف کنند. البته افرادی که بزرگ خاندان بودند اعم از
پدر، عمو و یا دائی در خانه خود به انتظار فرزندان و اقوام خود می نشستند تا نهار
عید را با هم میل کنند
از آن جا که در ایام قدیم هوا سردتر از اکنون بود و به ویژه در اورمیه که زیستگاه قدیمی آشوریها به شمار میرود، در ایام عید میلاد زمین روستاها پوشیده از برف بود و ارتفاع برف به پشت بام خانه ها میرسید و مردم که نمیتوانستند در خانه ها را باز کنند از راه پشت بامها رفت و آمد میکردند و از این رو عید میلاد در اورمیه همواره برفی بوده و برف بازی در کوچه های روستاها ازسرگرمیهای شادی آور ایام عید بود.البته باید گفت که در آن ایام آراستن درخت کاج مرسوم نبود و مراسم عید بدون این گونه تزئینات برگزار می شدروزعید میلاد مسیح از تمامی خانه های روستاها بوی دلپذیر غذاهای ویژه عید مانند دلمه، حلیم، پلو یا همان رشته پلو، پلو و خورش لپه به مشام می رسید و همین طورصدای آواز و گفتگو و خنده از هر گوشه شنیده میشد. به غیر از انواع غذاهایی که ذکر شد از میهمانان با شیرینیهای سنتی آشوری مانند کده (گاتا) نازوکی وکیک طبقه ای گردویی و هم چنین تنقلاتی مانند گردو، کشمش، سنجد و انواع انگور زمستانی پذیرایی به عمل میآمد. میهمانیهای تبریک عید میلاد تا عید تعمید عیسی مسیح ادامه مییافت. البته در تعدادی از روستاهای اطراف اورمیه مانند روستای بابرود دید و بازدید عید وجود نداشت و مراسم عید با خروج مردم از کلیسا و رفتن به خانه هایشان به پایان میرسید به نقل از استاد گرامی جناب آقای شمعون بت ایشوکه البته این از موارد نادر میباشد. در این دید و بازدیدها کودکان از بزرگترها عیدی دریافت میکردند که معمولأ پول نقد بود و پر واضح است که این کودکان تاعیدی خود را دریافت نمی کردند آرام و قرارنداشتند
یک هفته بعد از عید میلاد مردم فرا رسیدن سال نو را جشن میگرفتند. دربعضی از روستاها مانند روستای خسروآباد از اهالی دعوت به عمل می آمد تا درمراسم آن شب شرکت کنند. نزدیک تحویل سال یکی از اهالی را لباس سال کهنه و دیگری را لباس سال نو پوشانده و صورت آنها را نیز مطابق نقشی که داشتند می آراستند. سال کهنه با لباس ژنده و چهره پیر، و سال نو با لباس نو و چهره جوان ظاهر میشد . در این میان همه اهالی روستا در میدان می نشستند و این دو نفر تا رسیدن سال نو با هم مبارزه میکردند و کمی قبل از تحویل سال، سالِ کهنه توسط سالِ نو به زمین زده می شد. سپس همه مردم کف می زدند و به تفریح می پرداختند پس از آن مردم روستا تا فرا رسیدن عید قیام مسیح به استراحت و انجام امورزمستانی خود مشغول میشدند
