شامیرام داودپوریان
روز 21 فوریه (شباط) توسط یونسکو روز جهانی زبانهای مادری نام گذاری
شده است. از سال 2000 میلادی تا کنون در این رابطه صدها کتاب و مقاله منتشر شده است تا اهمیت آموزش به زبان مادری را
در سلامتی روانی کودکان و آینده آنان نشان دهد، با تأکید
بر این امر که سلامتی روانی کودکان موجب موفقیت تحصیلی و شغلی آینده هر فرد
خواهد شد. هر سال جهت بزرگداشت این روز شعارهایی در سطح جهانی مطرح می شود تا حول
آنها کتاب و مقاله و همچنین سخنرانی هایی
تهیه و در دسترس عموم قرار داده شود.
برای روز
جهانی زبانهای مادری سال 2014 سه شعار مطرح شده است که عبارتند از:
1ـ زبان خود
را حفظ کنید.
2 ـ به زبان مادری کتاب (به خصوص در زمینه
روش تدریس) تألیف کنید.
3 ـ اگر زبان خود را بیاموزید زبان دوم را نیز خوب خواهید آموخت .
تنوع فرهنگی و زبانی نماینده ارزشهایی جهانی
است که اتحاد و پیوستگی جوامع را تقویت می
کند. تهیه کتاب و مجله و سایر اشکال نوشتاری در زبان مادری موجب غنای ادبی
دانش جویان و ایجاد بنیان های آموزش قومی می شود. امروزه تعداد زیادی از زبانها فاقد
یک فرم نوشتاری هستند (فقط زبان شفاهی دارند) که این خود مشکلی عظیم در زنده ماندن
یک زبان قومی است. اما در مورد اقوامی که دارای فرم نوشتاری هستند استفاده از
کامپیوتر موجبات تهیه کتب و مجلات را برای این موارد فراهم کرده است. کامپیوتر و
قیمت ارزان چاپ دیجیتال امکان تهیه کتابهایی با قیمت های مناسب را فراهم می کند تا
سریع تر و آسان تر در دسترس مردم قرار بگیرند. و این خود امکان آموزش زبان مادری
را افزایش می دهد.
یونسکو حامی آموزش زبان مادری از طریق تحصیلات
دو یا چند زبانه در نخستین سالهای پرورش کودک است، به این علت که تحصیلات چند زبانه در آفریدن یک
بنیان قوی جهت آموزش از اهمیت بسیاری برخوردار می باشد، به این معنی که صحبت کردن
با کودکان درمنزل و یا در کودکستان، آنها را برای کسب ذوق ادبی در زبان مادریشان و
متعاقبأ در دومین زبان (احتمالأ زبان ملی) در مرحله بعدی تحصیلاتشان آماده می کند. از نظر یونسکو تحصیلات چند زبانه به معنی
آموزش از طریق دو زبان (یا بیشتر) می باشد. در سال 1999 یونسکو لفظ تحصیلات چند
زبانه را برای آموزش با استفاده از حداقل سه زبان (زبان مادری، یک زبان محلی یا
ملی و یک زبان بین المللی) به کار برد.
در
جامعه ما با توجه به ضعیف شدن زبان مادری اهمیت آموزش آن بیش از پیش احساس می شود.
کاهش تعداد کسانی که به زبان مادری مسلط باشند و به دنبال آن افزوده شدن تعداد لغات غیر آشوری در مکالمات
روزانه همواره موجب طرح این سوال می شود که
چگونه می توان زبان مادری زا حفظ کرد و راه های نیل به این هدف چیست. با توجه به
شعار های یونسکو می توان به راه هایی برای غلبه بر این مشکل دست یافت.
بدون
شک همان گونه که یونسکو عنوان می کند آموزش زبان مادری باید از مقطع پیش
دبستانی آغاز شود تا بر ذهن کودکان نقش
ببندد. اما پیش از آن صحبت کردن و گفتگو به زبان مادری در منزل است که موجب
یادگیری آنم ی شود و از آنجا که ذهن و روح کودکان چون لوحه ای پاک و صیقل خورده
است هر آنچه را که فرا گیرند فراموش نخواهند کرد. در مرحله بعد آموزش زبان مادری در دبستان و دبیرستان است که باعث
خواهد شد که کودکان و جوانان ما زبان مادری را چنان بیاموزند که بتوانند با
استفاده از آن زندگی کنند و درباره دنیا و هر آنچه که در آن است بخوانند و
بنویسند. و این خود فعالیت یک آکادمی را جهت ساختن لغات جدیدی که مورد نیاز زندگی
امروزه است، می طلبد و علاوه بر آن تألیف کتب و نشریات و مجلات متعددی که در امر
آموزش زبان مادری مورد استفاده قرار گیرند.
اما اجرای اهداف فوق بدون شک
نیازمند وجود مربیانی است که تسلط کامل بر زبان مادری داشته و قادر به آموزش آن به
دیگران باشند. بدون شک لازم است که این
آموزگاران به طور رسمی به امر آموزش بپردازند تا با تمام قوای خود آن را به پیش برند. برای نیل به این
هدف اقدامات بنیادی مانند تربیت آموزگاران
و تهیه کتب جدید و به روز ضرورت پیدا می کند
که این خود همت مسئولان جامعه آشوری بخصوص انجمن ها را می طلبد. شاید در وحله نخست دست یافتن به این امر ناممکن به نظر برسد اما
باید گفت که در دنیای امروزه و با وجود تکنولوژی پیشرفته ، هیچ چیزی غیر ممکن نیست.
به عنوان مثال امروزه تعداد قابل توجهی سایت های آموزشی زبان آشوری از طریق
اینترنت در دسترس علاقمندان می باشد که کار آمـوزش زبـان مـادری را آسـان تر می
کند. اخیـرأ نیز یک مجلـه الکترونیکی توسـط همـکار گرامی خانم دکتر مادلین دیویس
تأسیس شده است که این امکان را فراهم میکند تا نویسندگان و شاعران نوپا و جوان
آشوری نوشته های خود را در فضای مجازی به علاقمندان زبان و ادبیات آشوری عرضه
کنند. و این خود می تواند در پرورش جوانان مستعد ما ره گشا باشد تا بتوانند جهت
یادگیری ادبیات و زبان مادری به بهترین دانشگاه ها راه یابند. نسلی جوان از محققین و مورخین علاقمند و مشتاق
و فعال آشوری در حال رشد است. به امید موفقیت آنان.
