روز جهانی کودک

                                                         شامیرام داودپوریان

   روز 20 نوامبر روز جهانی کودک می باشد. در سال 1950 سازمان ملل متحد اعلامیه حقوق کودک و در 1989 کنوانسیون حقوق کودک را تصویب کرد و از ان زمان به بعد، این روز هر سال در سراسر جهان جشن گرفته می‌شود و برنامه های گوناگونی به منظور آگاهی‌ مردم جهان از حقوق کودکان برگزار می ‌شود. از سال 1989 تا کنون 188 کشور از 193 کشور جهان این پیمان را توسط نهاد قانون‌ گذاری‌ خود تصویب و برای اجرای مفاد آن اقدامات موثری به عمل آورده‌اند. در کشور ما نیز مجلس شورای اسلامی در تاریخ اول اسفند ماه  1372 الحاق جمهوری‌ اسلامی ایران را به این پیمان تصویب کرد 
   یونیسف یا سازمان فرهنگی ملل متحد اعلام داشته است که تنها با اختصاص 5 دلار برای هر کودک می‌توان جان 90% از کودکانی را که هر ساله می‌میرند نجات داد و برای بهبود چشم‌گیر زندگی‌ کودکان جهان سوم کافی است که فقط مبلغ شش هفته بودجه‌ تسلیحاتی جهان هزینه شود 
   وظیفه‌ یونیسف که در 1946 بعد از جنگ دوم جهانی توسط مجمع عمومی‌ سازمان ملل متحد تأسیس شد عبارت است از: مراقبت ابتدایی‌ زندگی و ترغیب و تشویق والدین به تعلیم فرزندان . هم‌چنین تلاش این انجمن برای کاهش بیماری، مرگ و میر در کودکان و حمایت از آنها در هنگام جنگ و حوادث طبیعی می باشد در ذیل جهت آگاهی‌ عموم از مفاد پیمان حقوق کودکان به تعدادی از مواد مندرج در آن اشاره می‌شود. با امید به این‌ که این آگاهی موجب تلاش هر چه بیشتر انسان‌ها جهت احقاق حقوق کودکان ما شود 

·        کودکان مانند والدین خود دارای حقوقی هستند. کشور‌‌های عضو پیمان جهانی حقوق کودک متعهد شده‌اند که حقوق کودکان را در همه‌ زمینه‌ها رعایت کنند. (ماده‌ 2، بند 2)            

·        از نظر پیمان جهانی‌ حقوق کودک، همه‌ افراد زیر18 ماده یک : سال مورد حمایت این پیمان قرار می‌گیرند.

·        استراحت، تفریح، بازی و فعالیت‌های خلاق، حق هر کودک است. (ماده‌ 31، بند 1)

·        کودکان از هر رنگ، نژاد و مذهب که باشند مورد حمایت پیمان جهانی‌ حقوق کودک قرار می گیرند.(ماده‌ 2، بند 1)

·        وقتی کودکی به دنیا می‌آید، والدین باید برای او شناسنامه بگیرند. هر کودک حق دارد که نام، ملیت و تاریخ تولدش ثبت شود. (ماده‌ 7، بند 1)

·        پدر و مادر اولین کسانی هستند که مسئول رشد کامل و پیشرفت کودک می‌باشند. (ماده‌ 18، بند 1)

·        کشور‌های عضو پیمان جهانی حقوق کودک برای حمایت از کودکان در برابر خشونت‌های جسمی و روانی، هر گونه آزار، بی‌توجهی و سهل‌انگاری باید اقدامات قانونی، اجتماعی و آموزشی لازم را به عمل آورند. (ماد‌ه‌ 19، بند 1)

·        کشورهای عضو پیمان جهانی‌ حقوق کودک خدمات بهداشتی، درمان و توان‌بخشی برای کودکان، مراقبت‌های قبل و پس از زایمان مادران را تضمین می‌کنند. (ماده‌ 24، بند ا، د)

·        والدین یا سایر سرپرستان کودک باید در حد توان و امکانات خود، شرایط زندگی مناسب را برای شکوفایی توانایی‌ها و رشد جسمی، ذهنی، روانی، اخلاقی و اجتماعی کودک فراهم آورند. (ماده‌ 27، بند‌های 1 و 2)

·        همه‌‌ کودکان حق استفاده از آموزش رایگان را دارند. دولت‌ها باید تحصیلات ابتدایی را برای همه‌ کودکان اجباری و رایگان کنند. (ماده‌ 28، بند 1، الف)

·        دولت‌ها باید به کودکانی که پدر و مادر خود را از دست داده‌اند توجه کنند. باید برای این کودکان مقدمات زندگیِ سالم همراه با تحصیل و تفریح را فراهم سازند. (ماده‌ 9، بند 4)

·        از کودکان نباید در جنگ‌ها استفاده شود. (ماده‌ 38، بند 1)

·        کودکان حق دارند از هویت فرهنگی، زبان و ارزش‌های ادبی، هنری و ملی‌ کشور خود مراقبت کنند و آن‌ها را پاس بدارند. (ماده‌ 29، بند1، ج)

·        پیمان جهانی‌ حقوق کودک از کودکان در برابر کارهای زیان‌باری که مانع آموزش آنان می‌شود و برای بهداشت و پیشرفت اجتماعی آن‌ها مضر است حمایت می‌کند. (ماده‌ 32، بند 1)

·        هیچ کس حق آزار و اذیت کودکان را ندارد. کسانی که با کودکان بدرفتاری می‌کنند و یا آن‌ها را می‌دزدند، طبق قانون باید مجازات شوند. (ماده‌ 35)

·        بازی و تفریح حق کودکان است. باید امکانات لازم برای فعالیت‌های تفریحی‌ آنان را فراهم کرد. (ماده‌ 31، بند 1)

·        آموزش حق همه‌ کودکان است. دولت‌ها باید برای آموزش و پرورش کودکان تلاش کنند و امکانات آموزشی و حرفه‌ای را برای همه‌ کودکان فراهم کنند. (ماده‌ 28، بند 1، د)

·        پیمان جهانی‌ حقوق کودک از پدران و مادران و سرپرستان می‌خواهد که در برابر اشتباهات کودکان از روش‌های نامناسبِ تنبیه و سرزنش استفاده نکنند. (ماده‌ 4، بند 1)

·        کودکان حق دارند به زبان محلی‌ خویش صحبت کنند و با فرهنگ قوم خود آشنا باشند. (ماده‌ 30)

·        کشورهای عضو پیمان جهانی‌ حقوق کودک باید از حق تمام کودکان به منظور برخورداری از امکانات مناسب زندگی برای رشد جسمی، ذهنی، روانی و اخلاقی حمایت کنند. (ماده‌ 27، بند 1)

·         کسانی که مسئول کودک هستند باید مخارجِ تحصیل، بهداشت، غذا و تفریح او را فراهم کنند. دولت و جامعه باید از کودک حمایت کنند. (ماده‌ 27، بند 4)